اعسار از پرداخت مهریه

قوانین جدید اعسار مهریه:

در بخش زیر تمامی قوانین تصویب شده در رابطه با مهریه و تقسیط و اعسار مهریه را توضیح می‌دهیم:

• قانون جدید مهریه و قوانین اصلاح شده بیان می‌کند که تا میزان ۱۱۰ عدد سکه شامل ضمانت اجرای ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی می‌شود و مرد می‌تواند بیشتر از ۱۱۰ عدد سکه را به صورت قسطی پرداخت کند.

• ماده ۱۰۷۸ اعسار مهریه: هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تمیز نیز باشد می توان مهر قرار داد . منظور از این ماده قانونی این است که مهریه باید قابلیت تقویم به پول را داشته باشد یا دیگران بابت آن پول بدهند و قابل تمیز باشد به این معنا هست که بین دو چیز مردد نباشد مثلا نگوید دو زمین دارم یکی را به عنوان مهریه قبول کن باید مشخص کند کدام زمین را به عنوان مهریه قرار می دهد تا زن آن را قبول بکند .

• ماده ۱۰۷۹ اعسار مهریه: مهریه باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آن‌ها بشود معلوم باشد. منظور این ماده این است که لازم نیست تمام اوصاف مهم و غیر مهم در سند نکاحیه برای تعیین مهریه بیان شود همین که با تعریفات بتوان فهمید مهریه چیست کافی است. برای مثال وقتی می گویند ۱۴ عدد شاخه گل رز سفید کفایت می‌کند لازم نیست نوع آن که مال چه کشوری باشد، اندازه آن چقدر باشد و مبلغ هر شاخه مشخص باشد.

• ماده ۱۰۸۰ اعسار مهریه: تعیین مقدار مهر بسته به تراضی طرفین است. به این معنا که در قانون حد و مرز مشخصی برای مهریه در نظر گرفته نشده و هر آن‌چه مالیت داشته باشد به هر میزان می توان مهریه قرار داد.

• ماده ۱۰۸۱ اعسار مهریه: اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تادیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است. در این ماده بیان شده شرط باطل باعث ابطال عقد نکاح نمی شود چنین شرطی باطل است اما از بین برنده عقد نخواهد بود.

• ماده ۱۰۸۲ اعسار مهریه: به محض عقد، زن می‌تواند مهریه خود را درخواست کند و هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد. با خواندن صیغه عقد زن مالک مهریه است می‌تواند بفروشد یا بخرد، ببخشد و مخالفت مرد تاثیری در تصمیم زن نخواهد داشت.

• ماده ۱۰۸۳ اعسار مهریه: برای تادیه تمام یا قسمتی از مهر می توان مدت یا اقساطی قرار داد. مرد اگر توان پرداخت مهریه را نداشته باشد می‌تواند دادخواست اعسار بدهد و از دادگاه درخواست تقسیط کند اگر دادگاه قبول کند پرداخت مهریه برای مرد به صورت اقساطی خواهد شد.

• ماده ۱۰۸۴ اعسار مهریه: هرگاه مهر عین معین باشد و معلوم گردد قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن عیب و تلف است. اگر مهریه مال معین مثل یک دستگاه ماشین باشد و مبنای طرفین بر این بوده که ماشین سالم باشد اگر مشخص شود که چنین چیزی نبوده زن ملزم به پذیرش ماشین ناقص یا معیوب نیست و مرد باید عیب و نقص آن را برطرف کند.

• ماده ۱۰۸۵ اعسار مهریه: زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر این که مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود. زن می‌تواند بعد از جاری شدن صیغه عقد از مرد تمکین نکند تا مهریه به او پرداخت شود اگر مهریه عندالمطالبه و حال باشد نه اینکه عندالاستطاعه که به این وضعیت حق حبس زن گفته می‌شود.

• ماده ۱۰۸۶ اعسار مهریه: اگر زن قبل از اخذ مهریه به اختیار خود به انجام وظایفی که در مقابل شوهر دارد بپردازد، دیگر نمی‌تواند از حکم ماده قبل استفاده کند اما حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.

• ماده ۱۰۸۷ اعسار مهریه: اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است و طرفین می‌توانند بعد از عقد مهر را به تراضی معین کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معین بین آن ها نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود. قبلا گفتیم که عقد نکاح دائم بدون تعیین مهر هم می‌تواند عقد شود اما این به آن معنی نیست که چون در زمان عقد زن مهریه نداشته پس دیگر مهریه به او تعلق نمی‌گیرد.

اعسار از پرداخت مهریه چیست❔

زمانی که آقا توانایی مالی پرداختن مهریه را ندارد و به پرداخت مهریه محکوم میشود میتواند در صورت اثبات این ناتوانی و نداشتن مالی که به ان اعسار از پرداختن مهریه میگویند برای پرداختن مهلت گرفته یا تقسیط دین کند.

آیا اعسار از پرداخت مهریه یک حکم دائمی است❔

خیر،اعسار یک امر دائمی و همیشگی نخواهد بود و اگر فرد از شرایط اعسار خارج شد یعنی توانایی پرداخت پیدا کرد یا به طور مثال ارثی به وی رسید میتوان از محل مال به دست آمده مهریه را وصول کرد.

مراحل اعسار از پرداخت مهریه چیست❔

مدعی اعسار (زوج) بایستی بعد از صدور حکم محکومیت به پرداخت مهریه به دفاتر خدمات قضایی برود دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را ثبت کند و فرم های مخصوص این دادخواست را پر کرده و منضم کند به دادخواستش وشاهدهای خود را نیز معرفی کرده و لیست اموال و داراییهایش را چه منقول و چه غیرمنقول اعلام کند.زمان تشکیل جلسه دادگاه به فرد ابلاغ شده و شخص در مورد مقرر در دادگاه به همراه شاهد ها حضور پیدا کرده و دفاع میکند.

مدارک لازم جهت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه چیست❔

• دادنامه محکومیت مهریه

• استشهادیه (شهادت کتبی دو نفر)

• صورت کلی اموال منقول و غیرمنقول

• میزان وجوه نقد و موجودی کلیه حسابهای بانکی

• فهرست کلیه نقل و انتقالات یک سال اخیر.

مراحل شکایت و رسیدگی به اعسار❔

به طور مختصر :

• تنظیم استشهادیه اعسار از محکوم به مطابق قانون اعسار

• تهیه لیست اموال و دارایی ها

• مراجعه به دفتر خدمات قضایی و تقدیم دادخواست اعسار و تقسیط محکوم به

• شرکت در جلسه رسیدگی به اعسار (در دادگاه صادرکننده حکم بدوی)

• حسب مورد پیگیری و انجام استعلام های لازم از سوی قاضی رسیدگی کننده

• پیگیری صدور حکم بدوی اعسار

• در صورت عدم رضایت از حکم، تجدید نظر خواهی و درخواست رسیدگی مجدد در دادگاه تجدیدنظر

• پس از قطعیت حکم اعسار تقاضای اجرا و اعمال آن از سوی طلبکار

• در صورت عدم رضایت مدعی اعسار پس از گذشت زمان متعارف یا تغییر در وضعیت مالی او امکان تقدیم دادخواست تعدیل وجود دارد.

چه مواردی جزو مستثنیات دین است و در صورت وجود آنها نیز شخص میتواند اعسار از پرداخت مهریه بزند❔

طبق ماده ۲۴ نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب ۱۳۹۴ مستثنیات دین شامل:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکوم الیه در حالت اعسار او باشد.

• اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع هوایج ضروری محکومان علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.

• آذوقه موجود و به قدر احتیاج محکومان علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره میشود.

• کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها.

• وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران ،کشاورزان و سایر اشخاصی که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.

• خط تلفن مورد نیاز مدیون

• مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

• تبصره : چنانچه منزل مسکونی محکومٌ علیه بیش از نیاز و شأن عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و مشارٌالیه حاضر به فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجراکننده رأی نباشد به تقاضای محکومٌ له به وسیله مرجع اجراکننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف تأدیه دیون محکوم ٌعلیه خواهد شد مگر اینکه استیفای محکوم ٌبه به طریق سهل تری مانند استیفا از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم ٌعلیه یا انتقال سهم مشاعی از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان پذیر باشد که در این صورت محکومٌ به از طرق مذکور استیفا خواهد شد.

• تبصره : چنانچه به حکم قانون مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرح های عمرانی تبدیل به وجه گردد، یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول محکومٌ به از آن امکان پذیر است مگر اینکه محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.

✔نکته :همانطور که مشخص است مستثنیات دین (یعنی آنچه توقیف آن ها از اموال محکوم علیه استثتاء می باشد) نسبت به قانون قبلی یعنی ماده ۵۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی تغییراتی کرده است مثلا تلفن مورد نیاز یا پول پیش (ودیعه) قرارداد اجاره با شرایطی که ذکر شده قابل توقیف نمی باشد.

اعسار از چه اشخاصی پذیرفته نمیشود ❔

علاوه بر افرادی که توانایی مالی دارند و درخواست اعسار میکنند در خواست اعسار از تجار پذیرفته نمیشود و اگر تاجری برای پرداخت مهریه زوجه خود توانایی مالی پرداخت نداشته باشد، باید درخواست صدور حکم ورشکستگی نمایید نه درخواست اعسار زیرا اعسار تجار پذیرفته نمیشود. افرادی که برای پرداخت نکردن مهریه نیز با معاملات صوری اموال خود را به اشخاص دیگر منتقل میکنند نیز علاوه بر اینکه معاملات صوریشان باطل میشود دچار جرم و وصف کیفری فرار از دین نیز میشوند. و در نهایت اعسار از پرداخت مهریه انها پذیرفته نمیشود .

اعسار از پرداخت مهریه چقدر زمان میبرد❔

زمان آن بستگی به اینکه برای اثبات ادعای اعسار خود به چه مدارکی نیاز دارید و چه مدارکی را به دادگاه ارائه دهید دارد و با توجه به اینکه بررسی صحت مدارک زمان متفاوتی خواهد داشت نمی‌توان زمان مشخصی را برای این امر قرار داد.

آیا اعسار از پرداختن مهریه حق حبس خانم دوشیزه را از بین میبرد❔

زمانی که دختر و پسری با یک دیگر ازدواج میکنن زوجه میتواند تا قبل از دریافت کامل مهریه اش از همسرش تمکین خاص و عام نکند این به شرطی است که بین انها تمکین خاص صورت نگرفته باشد . حال زوج میتواند بعد از محکومیت به پرداخت مهریه درخواست اعسار از پرداخت مهریه را بکند و تقاضای تقسیط داشته باشد اما نکته حائز اهمیت اینجاست که تا زمانی که تمام اقساط را پرداخت نکند زوجه میتواند از حق حبس خود استفاده کند . و در واقع اعسار زوج در پرداخت مهریه حتی اگر از طرف دادگاه پذیرفته شود تاثیری در حق حبس زوجه نداشته و وی میتواند همچنان به حق حبس خود استناد کندو تمکین نکند و در این صورت ناشزه نیز نمیشود .

آیا بعد از اعسار از پرداخت مهریه نیز امکان حکم جلب وجود دارد❔

زمانی که اعسار شخص پذیرفته می‌شود و قاضی برای شخص پیش پرداخت تعیین می‌کند و مابقی مهریه را اقساط می‌کند در صورتی که زوج اقساط را پرداخت نکند می‌توان حکم جلب وی را گرفت و او را بازداشت کرد.

فایده اعسار از پرداخت مهریه چیست❔

زمانی که شخص محکوم به پرداخت مهریه میشود. یکی از مهم ترین فواید دادخواست اعسار آن است که در صورتی که شما دادخواست بدهید و قاضی اعسار شما را بپذیرد مهریه تقسیط شده و همچنین اگر حکم الزام به تمکین زوجه به نفع شما صادر شود میتوانید آن را اجرا کنید. و البته تنها ضمانت اجرای عدم اجرای آن برای زوج تعلق نگرفتن نفقه به وی میباشد.

هزینه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه در دفتر خدمات قضایی چقدر است❔

مستحضر هستید که تمامی دعاوی که در دادگستری مطرح خواهد شد از دو حالت خارج نیست:

یا این دعاوی در زمره دعاوی مالی هستند: که در این صورت می‌بایست بر اساس ارزش آنها؛ به دادگستری هزینه دادرسی پرداخت شود.

یا اینکه دعاوی موصوف در زمره دعاوی غیرمالی می‌باشند که مبلغ هزینه دادرسی دعاوی غیر مالی کاملا مشخص بوده و این مبلغ حداکثر ۱۸۰ هزار تومان می‌باشد.

میزان اقساط مهریه قانوناً چقدر است و به چه چیز بستگی دارد❔

در هیچ یک از قوانین مدنی و قانون حمایت از خانواده و سایر قوانین پراکنده هیچگونه مقرره‌ و حکمی در خصوص اینکه مبالغ اقساط مهریه چقدر است نیامده است و تعیین میزان آن کاملاً بستگی به نظر دادگاه رسیدگی کننده دارد که قاضی پرونده بر اساس میزان اموال و دارایی‌هایی که در حال حاضر در مالکیت شوهر می‌باشدو نیز بر اساس میزان درآمد ماهیانه وی مورد حکم قرار خواهد داد. بنابراین از آنجایی که میزان درآمدها و پس‌انداز و اموال و حقوق دریافتی افراد جامعه کاملا متغیر می‌باشد و تقریباً می‌توان گفت که هیچ دو نفری نیستند که اموال آنها از هر حیث مساوی باشد.

آیا برای پرداخت مهریه پیش قسط هم تعیین می‌گردد❔

برخی از شعب دادگاه اگر وضعیت مالی فعلی زوج را قابل قبول و در حد خوب و مطلوب تلقی نمایند در این صورت امکان دارد که در حکم اعسار پرداخت مهریه؛ پیش قسطی را مقرر نمایند و شوهر را مکلف کنم که پیش قسط مزبور در ابتدای کار پرداخت گردد.

اگر اقساط مهریه تعیین شده در حکم دادگاه را پرداخت نکنید چه می‌شود❔

با توجه به اینکه به موجب حکم اعسار از پرداخت مهریه این چنین مقرر شده است که مهریه به صورت اقساط به زوجه پرداخت گردد؛ بنابراین هر یک از این اقساط مهریه که در موعد مقرر و به ترتیبی که در حکم دادگاه ذکر شده اگر پرداخت نگردد و اگر زوج از انجام وظایف قانونی خود کوتاهی نماید، در این صورت زوجه حق خواهد داشت که حکم جلب شوهر را از اجرای احکام تقاضا نماید.

• نکته : البته که این حکم جلب بابت دریافت تمامی مهریه نیست و فقط و فقط جهت دریافت همان قسطی می‌باشد که به تعویق افتاده است.

به عنوان مثال اگر دادگاه در حکم اعسار از پرداخت مهریه این چنین مقرر نموده باشد که زوج می‌بایست مبلغ ۵ میلیون تومان در انتهای هر ماه پرداخت نماید؛ در این صورت چنانچه نامبرده به این تکلیف قانونی خود عمل ننماید زوجه می‌تواند حکم جلب شوهر خود را بابت همین ۵ میلیون تومان از اجرای احکام خانواده دریافت نماید.

•نمونه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه:

مشخصات خواهان: در این قسمت باید مشخصات زوج نوشته شود.

مشخصات خوانده: در این قسمت باید مشخصات زوجه نوشته شود

تعیین خواسته و بهای آن: اعسار از پرداخت مهریه موضوع دادنامه شماره ….. صادره از شعبه محترم ….. و تقاضای تقسیط آن

دلایل و منضمات دادخواست:

– رونوشتی از دادنامه شماره ….. صادره از شعبه ….. دادگاه خانواده شهر …..

– فیش حقوقی زوج یا پروانه کسب

– رونوشت استشهادیه

– فرم صورت اموال و دارایی ها

– استماع شهادت شهود

•متن دادخواست:

ریاست محترم دادگاه خانواده، احتراما به استحضار می رسانم: اینجانب خواهان فوق ا لذکر به موجب  دادنامه شماره ….. مورخ ….. صادره از شعبه ….. دادگاه عمومی ….. که در مورخ ….. به بنده ابلاغ گردیده است، به پرداخت کلیه مهریه خوانده که عبارت از ….. می باشد محکوم گردیده ام و این دادنامه به قطعیت رسیده است.

نظر به اینکه مهریه موصوف بالغ بر مبالغ کلانی می باشد و با توجه مشکلات متعدد و عدم کفایت اموال و عدم دسترسی به آن و با توجه به مستندات تقدیمی، تقاضای صدور حکم به اعسار اینجانب از پرداخت یکجای مهریه و تقاضای تقسیط آن مستندا به ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب سال ۱۳۹۳ را استدعا دارم.

سوالات متداول❔

▪️ مرد چه زمانی می تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه را بدهد؟

▪️ مرد محکوم به پرداخت مهریه تا چه مدتی فرصت دارد دادخواست اعسار بدهد؟

▪️ اگر مرد در مهلت یک ماهی که فرصت دارد مهریه را به حکم دادگاه بپردازد دادخواست اعسار ندهد دیگر نمی تواند درخواست اعسار بدهد ؟

اعسار از پرداخت مهریه موضوعی بود که در این مقاله در خصوص آن با شما صحبت کردیم و سعی کردیم که اکثر نکاتی که دانستن آن برای زوجین اعم از زن و مرد لازم و ضروری می باشد را بیان نمائیم. برای دریافت هر گونه مشاوره حضوری و نیز  مشاوره تلفنی در خصوص اعسار از پرداخت مهریه، با وکیل پایه یک دادگستری رضا بهروز در  تماس باشید.

09128892520📞