تعدیل تقسیط مهریه

چرا مهریه نیاز به تعدیل دارد❔

دلایل مختلفی می‌توانند منجر به درخواست تعدیل مهریه شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این دلایل اشاره می‌کنیم:

 کاهش ارزش پول:

همانطور که می‌دانید، ارزش پول به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند. ممکن است مهریه‌ای که سال‌ها پیش تعیین شده باشد، در زمان حال قدرت خرید خود را از دست داده باشد. در چنین شرایطی، زن می‌تواند برای تعدیل مهریه و دریافت وجهی متناسب با ارزش روز اقدام کند.

ناتوانی مالی زوج:

گاهی اوقات، شرایط مالی زوج به گونه‌ای است که توانایی پرداخت کامل مهریه را ندارد. این موضوع می‌تواند به دلیل بیکاری، بیماری، یا مشکلات مالی غیرمنتظره باشد. در این صورت، زوج می‌تواند با ارائه مدارک و مستندات دال بر عدم توانایی مالی، درخواست تعدیل مهریه را به دادگاه ارائه دهد.

شرایط خاص زندگی مشترک:

در برخی موارد، ممکن است زوجین صاحب فرزند شوند و دادگاه با توجه به شرایط خاص زندگی مشترک و لزوم تأمین مخارج فرزندان، با درخواست تعدیل مهریه از سوی زوج موافقت کند.

زمان و شرایط تعدیل مهریه:

زمانی می توان در خصوص اقساط مهریه درخواست تعدیل مهریه داشت که شرایط تعدیل برای پرداخت مهریه موجود باشد، مانند:

• مدیون یا محکوم علیه معسر، متمکن از پرداخت بدهی خود به نحو اقساط شناخته شود.

• مدیون محکوم به معسر متمکن از پرداخت بدهی خود در مهلت مناسبی گردد

شرایط درخواست تعدیل مهریه چیست❔

برای طرح دعوای تعدیل مهریه در دادگاه خانواده، باید شرایط خاصی وجود داشته باشد تا دادگاه به درخواست تعدیل مهریه شما رسیدگی کند. در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم:

• وجود سند ازدواج:

اولین و مهم‌ترین شرط برای طرح دعوای تعدیل مهریه، وجود سند ازدواج معتبر است. بدون سند ازدواج، دادگاه صلاحیت رسیدگی به این دعوا را نخواهد داشت.

• شرایط مالی زوج:

ناتوانی مالی زوج در پرداخت مهریه، دلیل اصلی برای درخواست تعدیل است. زوج باید با ارائه مدارک و اسنادی مانند فیش حقوقی، گواهی درآمد و یا لیست بدهی، عدم توانایی مالی خود را برای پرداخت کامل مهریه ثابت کند.

روش‌های درخواست تعدیل مهریه چیست❔

برای درخواست تعدیل مهریه دو روش کلی وجود دارد:

توافق طرفین:

این روش کم‌هزینه‌تر و آسان‌تر است و در آن زن و شوهر با رضایت کامل، میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش می‌دهند. برای رسمیت یافتن این توافق، باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و صورتجلسه توافق را تنظیم کنند.

مراجعه به دادگاه خانواده:

در صورت عدم توافق، هر یک از طرفین می‌تواند با طرح دعوا در دادگاه خانواده، خواستار تعدیل مهریه شود. این روش پیچیده‌تر و زمان‌برتر است و نیازمند ارائه مدارک و مستندات برای اثبات عدم توانایی مالی زوج در پرداخت مهریه کامل است.

مدارک لازم برای درخواست تعدیل مهریه شامل چیست❔

برای طرح دعوای درخواست کاهش مهریه در دادگاه خانواده، باید مدارک زیر را به همراه داشته باشد.

رونوشت سند ازدواج:

 این سند هویت و رسمیت ازدواج را نشان می‌دهد و برای اثبات زوجیت ضروری است.

دادخواست تعدیل مهریه:

دادخواست باید به صورت کتبی تنظیم شده و شامل اطلاعاتی مانند مشخصات طرفین، موضوع دعوا، دلایل و مستندات و خواسته باشد.

دلایل و مستندات برای تعدیل:

این مدارک باید نشان‌دهنده عدم توانایی مالی زوج در پرداخت مهریه کامل باشند.

برخی از مدارک و مستنداتی که می‌توان برای اثبات عدم توانایی مالی زوج ارائه کرد عبارتند از:

• فیش حقوقی:

نشان‌دهنده میزان درآمد ماهانه زوج است.

• گواهی درآمد:

برای زوجینی که شغل ثابتی ندارند، گواهی درآمد از مراجع ذیصلاح می‌تواند ملاک قرار گیرد.

• لیست بدهی:

اگر زوج دارای بدهی‌های سنگینی باشد که پرداخت آنها برای وی دشوار است، می‌تواند لیست بدهی را به دادگاه ارائه دهد.

• شهادت شهود:

در برخی موارد، شهادت افرادی که از وضعیت مالی زوج آگاهی دارند، می‌تواند به اثبات عدم توانایی مالی وی کمک کند.

توجه داشته باشید که ارائه این مدارک به تنهایی کافی نیست و دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین، با توجه به اوضاع و احوال قضیه، در مورد تعدیل مهریه یا رد درخواست آن تصمیم‌گیری خواهد کرد.

مراحل دادرسی تعدیل مهریه شامل چیست❔

درخواست تعدیل میزان مهریه فرآیندی قانونی است که در آن زن می‌تواند با ارائه دلایل و مستندات، از دادگاه تقاضا کند تا میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش دهد. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

 تنظیم دادخواست:

اولین قدم برای طرح دعوای تعدیل مهریه، تنظیم دادخواست است. دادخواست باید به صورت کتبی تنظیم شده و شامل اطلاعاتی مانند مشخصات طرفین، موضوع دعوا، دلایل و مستندات و خواسته باشد.

 ارائه دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

پس از تنظیم دادخواست، باید آن را به همراه مدارک لازم به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه دهید. در این دفاتر، هزینه دادرسی پرداخت شده و پرونده شما به شعبه رسیدگی کننده ارجاع داده می‌شود.

 تعیین وقت رسیدگی:

پس از ثبت پرونده در دادگاه، وقت رسیدگی تعیین می‌شود و به طرفین ابلاغ می‌شود.

 حضور در دادگاه و ارائه دلایل و مستندات:

در روز رسیدگی، زن و شوهر باید در دادگاه حاضر شده و دلایل و مستندات خود را برای اثبات عدم توانایی مالی زوج در پرداخت مهریه کامل ارائه دهند.

صدور رأی:

پس از استماع اظهارات طرفین و بررسی مدارک و مستندات، دادگاه رأی خود را صادر می‌کند. در رأی صادره، میزان مهریه جدید تعیین می‌شود.

مراحل رسیدگی به دادخواست تعدیل مهریه :

طرفین دعوا باید در جلسه دادرسی مدارک و شاهدان خود را معرفی کنند.

شهود باید سوگند یاد کنند و در خصوص آنچه که می‌دانند شهادت دهند.

در این شرایط، طرف مقابل می‌تواند از هر شاهد سوالاتی نیز بپرسد.

در نهایت بعد از رسیدگی و شهادت شهود در مورد وضعیت اقتصادی خوانده، جلسه دادرسی به اتمام می‌رسد و رای دادگاه صادر و به طرفین ابلاغ می‌گیردد.

لازم به ذکر است که این رای قابل فرجام‌خواهی است و طرفین می‌توانند تا پیش از انقضای مهلت فرجام‌خواهی، به آن اعتراض کنند. این دادخواست به بخش اجرای حکم شعبه صادرکننده رای ارجاع و مطابق دادخواست به اجرا گذاشته می‌شود.

اگر پرداخت اقساط مهریه صورت نگیرد یا به تاخیر بیفتد، زوجه می‌تواند با استناد به ماده ۲ اجرای احکام مالی به واحد اجرای احکام رجوع کند و برای دستگیری مرد و دریافت مهریه اقدام نماید.

برای طرح دعوای تعدیل مهریه به دادنامه محکومیت مهریه نیاز است❔

یکی از شرایط طرح دعوای تعدیل مهریه، دادنامه محکومیت مهریه می باشد. دادنامه محکومیت مهریه باید قطعی شده باشد. جهت طرح دعوای تعدیل مهریه، بایستی دادنامه قطعی محکومیت مهریه به پرونده تعدیل مهریه ضمیمه گردد.

قوانین و مقررات مربوط به تعدیل اقساط مهریه:

• از قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی:

ماده ۱۱ : در صورت ثبوت اعسار، چنانچه مدیون متمکن از پرداخت به نحو اقساط شناخته شود، دادگاه ضمن صدور حکم اعسار با ملاحظه وضعیت او مهلت مناسبی برای پرداخت می‌دهد یا حکم تقسیط بدهی را صادر می‌کند. در تعیین اقساط باید میزان درآمد مدیون و معیشت ضروری او لحاظ شده و به نحوی باشد که او توانایی پرداخت آن را داشته باشد.

تبصره ۱ :صدور حکم تقسیط محکومٌ به یا دادن مهلت به مدیون، مانع استیفای بخش اجرا نشده آن از اموالی که از محکومٌ علیه به دست می‌آید یا مطالبات وی نیست.

تبصره ۲ : هر یک از محکوم ٌله یا محکومٌ علیه می‌توانند با تقدیم دادخواست، تعدیل اقساط را از دادگاه بخواهند. دادگاه با عنایت به نرخ تورم براساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکومٌ علیه نسبت به تعدیل میزان اقساط اقدام می‌کند.

• رأی وحدت رویه:

رأی وحدت شماره ۷۰۸ – ۲۲ /۵ /۱۳۸۷ به نقل از تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات – معاونت حقوقی ریاست جمهوری

• رأی وحدت رویه هیأت عمومی:

به موجب ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر اینکه مهر او حال باشد. ضمناً در صورت احراز عسرت زوج، وی می‌تواند که مهر را به نحو اقساط پرداخت کند. با توجه به حکم قانونی ماده مذکور که مطلق مهر مورد نظر بوده و با عنایت به میزان مهر که با توافق طرفین تعیین گردیده، صدور حکم تقسیط که صرفاً ناشی از عسر و حرج زوج در پرداخت یک جای مهر بوده مسقط حق حبس زوجه نیست و حق او را مخدوش و حاکمیت اراده وی را متزلزل نمی‌سازد، مگر به رضای مشارالیها، زیرا اولاً حق حبس و حرج دو مقوله جداگانه است که یکی در دیگری مؤثر نیست. ثانیاً موضوع مهر در ماده مزبور دلالت صریح به دریافت کل مهر داشته و اخذ قسط یا اقساطی از آن دلیل بر دریافت مهر به معنای آنچه مورد نظر زوجه در هنگام عقد نکاح بوده، نیست. بنا به مراتب رأی شعبه ۱۹ دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان که موافق با این نظر است منطبق با قانون تشخیص می‌شود.

این رأی بر طبق ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری در موارد مشابه برای دادگاه‌ها و شعب دیوان‌عالی کشور لازم الاتباع می‌باشد.

درخواست تعدیل مهریه برای زوج است یا زوجه❔

بنا به قوانین محکومیت های مالی، محکوم له و محکوم علیه هر دو می توانند در صورت وقوع شرایط تعدیل مهریه دادخواست تعدیل مهریه را تقدیم دادگاه نمایند بدین صورت که اگر زوج در روز های آتی ناتوان از پرداخت اقساط مهریه شود می تواند درخواست تعدیل مهریه خود را به دادگاه بدهد و از آنان خواسته که شرایط اقساط مهریه را تغییر بدهند و یا اینکه زوجه می تواند در صورت فهم از تمکن مالی مرد و بهبود یافتن اوضاع مالی او از دادگاه بخواهد یا مهریه او را به صورت یکجا از زوج بگیرد یا اینکه مقدار مبلغی اقساط او را افزایش دهد.

اگر مرد اقساط مهریه را پرداخت نکند چه میشود❔

باور اشتباهی که مردان برای خود در خصوص پرداخت مهریه ساخته اند این هست که بعد از پرداخت چند قسط از مهریه در صورت عدم پرداخت سایر اقساط مهریه می توانند خود را از زیر بار دینی که دارند آسوده نمایند در حالی قسطی شدن مهریه هیچ تاثیری در ماهیت مهریه نخواهد داشت بنابراین عدم پرداخت اقساط مهریه باعث می شود که مهریه از حالت اقساطی خارج شده و به حالت «حال» در بیاید و آن وقت است که مرد موظف می شود مهریه را تمام و کمال پرداخت کرده و ادعای وی برای تعدیل مهریه و اعتراض به آن قابل قبول نیست.

اعتراض به رای تعدیل مهریه :

در صورتی که رای دادگاه در خصوص تعدیل مهریه طرفین ابلاغ گردد و آن ها نسبت به رای تعدیل مهریه اعتراض داشته باشند، می توانند با استفاده از روش های اعتراض به رای تعدیل مهریه به رای صادره اعتراض نمایند. روش های اعتراض به رای تعدیل مهریه به شرح زیر می باشد:

• اعتراض به رای تعدیل مهریه توسط واخواهی

• اعتراض به رای تعدیل مهریه توسط تجدید نظرخواهی

• اعتراض به رای تعدیل مهریه توسط فرجام خواهی

• اعتراض به رای تعدیل مهریه توسط اعاده دادرسی

• اعتراض به رای تعدیل مهریه توسط شخص ثالث

اعتراض به رای تعدیل مهریه از طریق واخواهی و تجدیدنظرخواهی، روش های عادی اعتراض به رای تعدیل مهریه می باشد. همچنین اعتراض به رای تعدیل مهریه از طریق واخواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث، روش های فوق العاده اعتراض به رای تعدیل مهریه می باشد. واخواهی و تجدیدنظرخواهی از رای تعدیل مهریه بدان جهت روش های عادی اعتراض به رای تعدیل مهریه می باشند که استفاده از این روش ها برای اعتراض به رای تعدیل مهریه جز در موارد استثنا، مجاز می باشد. همچنین استفاده از روش های فوق العاده اعتراض به رای تعدیل مهریه فقط در موارد خاصی امکان پذیر می باشد.

اعتراض به رای تعدیل مهریه پس از مهلت واخواهی چگونه است❔

مهلت واخواهی برای اعتراض به رای تعدیل مهریه 20 روز پس از ابلاغ رای غیابی تعدیل مهریه به محکوم علیه می باشد. اگر اعتراض به رای تعدیل مهریه پس از مهلت واخواهی باشد، دادگاه، اعتراض به رای تعدیل غیابی را رد می کند. تنها در شرایطی می توان پس از مهلت واخواهی، اقدام به اعتراض به رای تعدیل مهریه کرد که محکوم علیه غایب برای عدم اعتراض در مهلت قانونی عذر موجه داشته باشد. عذر موجه محکوم علیه غایب می تواند عدم اطلاع از رای غیابی، فوت یکی از بستگان یا … باشد. دادگاه ادعای محکوم علیه غایب را بررسی می کند و در صورتی که عذر خواهان را موجه بداند، اعتراض به رای تعدیل مهریه را بررسی خواهد کرد.

اعتراض به رای تعدیل مهریه توسط تجدیدنظرخواهی چگونه است❔

یکی از روش های اعتراض به رای تعدیل مهریه، استفاده از تجدیدنظرخواهی می باشد. تجدیدنظرخواهی از رای تعدیل مهریه، عبارت است از درخواست رسیدگی دوباره به پرونده تعدیل مهریه، به منظور بازبینی اعمال دادگاه بدوی. هدف از رسیدگی مجدد به پرونده تعدیل مهریه، اصلاح رای صادر شده از دادگاه نخستین می باشد. دادگاه تجدیدنظر همان اختیاراتی را دارد که دادگاه بدوی در خصوص پرونده تعدیل مهریه دارا بوده است. اگر دادگاه تجدید نظر تعدیل مهریه تشخیص دهد که در رسیدگی دادگاه بدوی به پرونده، اشکالی وحود داشته است، خود رسیدگی صحیح به پرونده تعدیل مهریه را بر عهده می گیرد.

نمونه لایحه در رد دعوای تعدیل اقساط مهریه :

ریاست محترم شعبه ۴ دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ….

با سلام و ادای احترام

موضوع: لایحه دفاعی اینجانب ……خوانده پرونده کلاسه بایگانی…….. با موضوع دعوای تعدیل اقساط مهریه خواسته خواهان محترم خانم……. حسب ابلاغیه شماره …..وقت مقرر جلسه رسیدگی مورخ ../../.. ساعت …..جهت ایضاح و تمهید صدور حکم مقتضی تقدیم حضور می‌گردد.

احتراماً به استحضار می‌رساند با توجه به مورد ذیل دعوای خواهان مردود می‌باشد:

۱.  مستفاد از قسمت پایانی تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی اگر در وضعیت معیشت و درآمد محکوم علیه (مثلاً مرد) تغییری حاصل شود، دو طرف می‌توانند دادخواست تعدیل اقساط را از دادگاه بخواهند. به عبارت دیگر دو فرض متصور است:

فرض یکم: اگر درآمد شوهر کم‌تر و معیشت او بدتر شود در این فرض شوهر (محکوم علیه) می‌تواند با اثبات این وضع درخواست تعدیل مبنی بر کاهش مقدار قسط مهریه را از دادگاه تقاضا نماید

فرض دوم: اگر درآمد شوهر بیشتر شود و معیشت او ارتقا یابد در این فرض زن (محکوم له) می‌تواند با اثبات این مورد تقاضای تعدیل مبنی بر افزایش مقدار قسط را خواهان باشد. که این فرض همان خواسته خواهان محترم است.

۲. حال باعنایت به دادخواست تقدیمی خواهان محترم که عیناً اظهار داشته (… که به لحاظ افزایش هزینه‌ها و تغییر وضعیت مالی اینجانب –یعنی خواهان- نیاز مبرم به مهریه دارم …لذا تقاضای تعدیل اقساط مهریه مورد استدعاست.) حال به موجب تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون فوق الذکر که اشعار می‌دارد (…دادگاه با عنایت به نرخ تورم براساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکومٌ علیه نسبت به تعدیل میزان اقساط اقدام می‌کند.) که در ما نحن فیه چون خانم ……. به عنوان خواهان باید دلیلی بر تغییر وضعیت معیشت و درآمد (افزایش درآمد) اینجانب به عنوان محکوم علیه بیاورد. زیرا طبق قاعده الدلیل علی المدعی (دلیل بر عهده خواهان است) بار اثبات افزایش درآمد با خواهان محترم است که در ما نحن فیه ایشان هیچ دلیلی به غیر از احتیاج و نیاز شخصی خود به دلیل تغییر وضعیت معیشتی خود ابراز نکرده است.

۳. باتوجه به تاریخ (۲۷/۱۲/۱۴۰۱) مختومه شدن دعوای اعسار اینجانب طبق دادنامه قطعی شماره………. شعبه ۱۹ دادگاه تجدیدنظر استان که کمتر از یکسال بوده و ملاحظه افزایش محسوس قیمت سکه در این بازه زمانی دعوای خواهان با خواسته تعدیل اقساط بر خلاف واقعیت موجود و تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون صدرالذکر می‌باشد.

نهایتاً با تجدید احترام از محضر دادگاه محترم با توجه به موارد فوق تقاضای رد دعوای خواهان مورد استدعاست.

سوالات متداول❔

▪️ چند بار میتوان درخواست تعدیل مهریه را مطرح کرد؟

درقانون در خصوص تعداد طرح درخواست تعدیل مهریه صحبتی نشده است لذا شما میتوانید با توجه به تغییر وضعیت اقتصادی مرد (مثبت) و یا افزایش تورم مجدد اقدام به طرح این موضوع نمایید.

 ▪️ آقا به پرداخت سالانه  نیم سکه محکوم شده ولی الان سکه 4 میلیون افت داشته زن میتواند درخواست افزایش بدم؟

بله زن میتواند درخواست تعدیل مثبت مهریه را با توجه و ضعیت اقتصادی جامعه مطرح نماید تا افزایش صورت بگیرد.

▪️ کدام دادگاه صالح بر رسیدگی برا تعدیل مهریه می باشد؟

دادگاهی که به موضوع مهریه و درخواست اعسار رسیدگی نموده است صالح بر رسیدگی در خصوص دعوی تعدیل می باشد.

▪️ آیا میتوان درزندان درخواست تعدیل مهریه را نمود؟

بله در اینصورت صرفا اثبات اعسار در پرداخت مهریه راحت تر خواهد بود ولی در خصوص میزان تعدیل بسته به دارایی مرد تصمیم گیری خواهد شد.

تعدیل مهریه فرآیندی قانونی است که در آن زن می‌تواند با ارائه دلایل و مستندات، از دادگاه تقاضا کند تا میزان مهریه را به عددی کمتر از آنچه در عقدنامه قید شده است، کاهش دهد. این امر در صورتی امکان پذیر است که زن و شوهر با یکدیگر به توافق برسند یا زوج با ارائه مدارک و مستندات، عدم توانایی مالی خود را در پرداخت مهریه کامل به اثبات برساند.

برای طرح دعوای تعدیل مهریه، باید به دادگاه خانواده محل سکونت زوج مراجعه و دادخواست مربوطه را به همراه مدارک لازم ارائه کرد. دادگاه پس از بررسی مدارک و استماع اظهارات طرفین، در خصوص تعدیل مهریه یا رد درخواست آن تصمیم گیری خواهد کرد.

تعدیل مهریه موضوعی پیچیده و تخصصی است که نیاز به بررسی دقیق شرایط هر پرونده دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود قبل از اقدام به هر کاری، با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید.

⚖ وکیل رضا بهروز شما را در پرونده هایتان یاری میکند تا به نتیجه مورد نظر خود برسید .

با ما در تماس باشید09128892520📞