برخی موارد، افراد زندان و بازداشتگاه را به جای یکدیگر به کار می‌برند. این در حالی است که بازداشتگاه محل نگهداری افرادی است که همچنان حکم ایشان توسط دادگاه صادر نشده است و همچنان در انتظار محاکمه هستند.
به همین ترتیب، مجازات فرار از بازداشتگاه نیز با جرم فرار از زندان متفاوت خواهد بود.
دلایل فرار از زندان چیست؟
همانطور که اشاره شد، زندان به عنوان رایج ترین شیوه مجازات مجرمین شناخته می‌شود و یکی از مجازات‌های رسمی ارتکاب جرم به شمار می‌آید. با این حال، دارای آسیب‌ها و صدمات اجتماعی مختلفی است که به از دست دادن شغل، طرد شدن از جامعه، از دست رفتن منزلت اجتماعی و… ارتباط دارد.
همچنین در مورد اینکه مجرم برای بار اول به حبس محکوم شده در دفعات بعدی به دنبال فرار از مجازات، یادگیری روش‌های جدید انجام جرم، آشنایی با مجرمان جدید و … می باشد؛ عوامل دیگری همچون: مدیریت زندان، امکانات موجود در آن، وضعیت داخلی زندان و مواردی از این دست دخیل خواهند بود.
در برخی دیگر از موارد نیز زمانی که افراد مرتکب جرمی شوند، حکم حبس می‌گیرند و راهی زندان می‌شوند، در حالی که اگر نسبت به فرار از زندان اقدام کنند این موضوع شامل مجازات سنگین تری خواهد بود.
علل فرار متهم از زندان چیست؟
در واقع سلب آزادی مجرم، به روش مراجع قضایی یک اهرم سنگین برای فشار روی افراد زندانی است. به همین دلیل عده‌ای از زندانیان که دارای محکومیت‌های سنگین هستند، خود را در معرض خطر دیده و تصمیم به فرار از بازداشتگاه یا زندان می‌گیرند. در لیست زیر فرار از انواع زندان آورده شده است
فرار از زندان شامل چه مواردی است؟
• در بعضی موارد امکان دارد شخص متهم به جرمی باشد، اما هنوز حکم محکومیت او صادر نشده باشد و فقط حکم بازداشت این شخص آمده باشد و در این شرایط فرد از بازداشتگاه فرار کند.
• در مورد دیگر ممکن است شخصی مجرم بوده و حکم محکومیت وی نیز صادر شده باشد و در این شرایط فرد از زندان فرار کند.
در هر دو مورد فوق فرد محکوم به مجازات آورده شده در قانون مجازات اسلامی خواهد شد.
• مورد دیگر اینکه در مواقعی، متهم یا مجرم از افرادی برای فرار کمک گرفته و یا بعد از فرار وی افرادی به او در پنهان شدن کمک کرده که در این موارد نیز در قانون مجازات شخصی که به مرتکب کمک کرده تعیین شده است.
انواع زنداه ها:
• زندان اصلاحی:
این نوع زندان برای اصلاح مجرمینی است که دارای عادات بدی هستند. مثلا معتادان به مواد مخدر.
• زندان احتیاطی:
این نوع زندان، برای افرادی در نظر گرفته شده است که به دلیل حادثه مهمی همچون قتل نفس و… برای مدت موقتی زندانی هستند.
• زندان تأدیبی:
حبس تادیبی در اکثر موارد برای کودکان و نوجوانان است و دارای جنبه تأدیبی و تربیتی است.
• زندان سیاسی:
به طور معمول این زندان برای افرادی است که فعالیت‌های سیاسی شان مغایر با مصلحت جامعه و نظام می‌باشد.
• زندان استحقاقی:
استحقاق به معنای گرفتن حق است. همچون بدهکاری که از ادای دین امتناع نموده است.
• زندان حفاظتی:
این نوع زندان بیشتر در انقلاب‌ها و هیجانات احساسات عمومی مطرح می‌باشد.
مجازات فرار از زندان یا بازداشتگاه چیست؟
مطابق ماده ۵۴۷ از قانون مجازات اسلامی که مقرر می‌دارد: هر زندانی که از زندان یا بازداشتگاه فرار نماید به شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۳ تا ۶ ماه حبس محکوم می‌شود و اگر برای فرار درب زندان را شکسته یا آن را خراب کرده باشد، علاوه بر تأمین خسارت وارده به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
مجازات فرار از زندان بر اساس ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی:
هر شخصی که مامور حفظ یا مراقبت یا ملازمت زندانی یا توقیف شده‌ای باشد و به فرار وی کمک کرده و یا راه فرار این شخص را تسهیل نماید و یا برای فرار تبانی و مواضعه نماید به ترتیب ذیل مجازات خواهد شد:
• در صورتیکه توقیف شده متهم به جرمی باشد که مجازات آن اعدام یا رجم یا صلب است و یا زندانی محکوم به یکی از این مجازات‌ها باشد به سه تا ده سال حبس محکوم خواهد شد. چنانچه محکومیت محکوم‌علیه حبس از ده سال به بالا باشد و یا توقیف شده متهم به جرمی باشد که مجازات آن حبس از ده سال به بالاست به یک تا پنج سال حبس و اگر محکومیت زندانی و یا اتهام توقیف شده بجز موارد بالا باشد به شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.
• اگر زندانی محکوم به قصاص باشد. عامل فرار موظف به تحویل دادن این شخص است. لذا در صورت عدم تحویل زندانی تا تحویل وی در زندان باقی می‌ماند. و اگر متهم غیاباً محاکمه و برائت حاصل نماید و یا قتل شبه عمد یا خطئی محسوب شود عامل فرار به مجازات تعیین شده در ذیل بند فوق محکوم خواهد شد.
در نظر داشته باشید، اگر فراری فوت کند و یا تحویل وی ممتنع شود در صورتیکه این شخص محکوم به قصاص باشد فراری دهنده به پرداخت دیه به اولیای دم مقتول محکوم می شود.
• در صورتیکه متهم یا محکومی که فرار کرده به پرداخت امر مالی یا دیه محکوم باشد عامل فرار بجز مجازات در نظر گرفته شده در ذیل بند فوق ضامن پرداخت دیه و مال محکوم به نیز می شود.
مجازات کمک کردن در فرار متهم چیست؟
اگر اشخاص عمداً موجبات فراراز زندان را برای اشخاصی که قانونا زندانی یا دستگیر شده اند را فراهم آورد به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:
• اگرزندانی محکوم به اعدام یا حبس ابد یا سنگسار یا دارزدن بوده باشد مساعدت کننده به حبس از یک تا سه سال محکوم می‌شود.
• اگر زندانی تنها متهم به یکی از حالات فوق باشد و جرم او اثبات نشده باشد مجازات شخص مساعدت کننده حبس از شش ماه تا دو سال است.
• اگر مجازات قانونی آن غیر از موارد بالا باشد شخص مساعدت کننده به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم می شود.
• اگر زندانی محکوم به قصاص باشد عامل فرار موظف به تحویل دادن به وی می باشد و در صورت عدم تحویل زندانی می‌شود و تا تحویل وی در زندان باقی می ماند.
• اگر فراری فوت کنند و یا تحویل وی ممتنع شود فراری دهنده به پرداخت دیه به اولیای دم محکوم خواهد شد
✔نکته: در صورتی که احراز شود فرد فراری دهنده مخفی کننده، یقین به بی‌گناهی فرد متهم یا زندانی داشته و در دادگاه ثابت شود از مجازات معاف خواهد شد
مجازات مساعدت در فرار از زندان توسط مامور دولتی :
حال اگر مامور حفظ مراقبت یا ملازمت زندانی یا متهم در فرار از زندان به محکوم مساعدت نماید یا راه فرار را برای او تسهیل کند به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:
• اگرتوقیف شده متهم به جرمی باشد که مجازات آن اعدام یا سنگسار یا دار زدن است به سه تا ده سال محکوم خواهد شد.
• اگر توقیف شده محکوم به حبس بالای ده سال باشد مجازات مامور مساعدت کننده به فرار از زندان یک تا پنج سال حبس است.
• چنانچه محکومیت توقیف شده غیر از دو مورد بالا باشد مجازات مامور مساعدت کنند شش ماه تا سه سال حبس است.
• اگر زندانی محکوم به قصاص یا توقیف شده متهم به قتل مستوجب قصاص باشد عامل فراراز زندان موظف به تحویل دادن وی می باشد و در صورت عدم تحویل زندانی می‌شود و تحویل وی در زندان باقی می ماند.
• چنانچه متهم غیابا محاکمه شود و برائت حاصل کنند و یا قتل شبه عمد یا خطئی تشخیص داده شود عامل فراراززندان به مجازات های فوق که ذکر شده محکوم خواهد شد.
• اگر متهمی که فرار از زندان کرده فوت کند یا تحویل وی ممتنع شود چنانچه محکوم به قصاص باشد فراری دهنده به پرداخت دیه به اولیای دم مقتول محکوم خواهد شد.
• اگر متهم که فرار از زندان کرده ،محکوم به امر مالی یا دیه باشد عامل فرار علاوه بر مجازات تعیین شده در موارد فوق ضامن پرداخت دیه و مال به محکوم نیز خواهد بود.
مطابق ماده 550 قانون مجازات اسلامی هر یک از مستخدمین و مامورین دولتی که طبق قانون مامور دستگیری کسی بوده و در اجرای وظیفه دستگیری مسامحه و اهمال کرده باشد به پرداخت یکصد هزار و پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد و چنانچه مسامحه و اهمال به قصد مساعدت بوده که منجر به فراراز زندان شده باشد علاوه بر مجازات مذکور به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
لازم است بدانید هر کس به شخص زندانی یا توقیف شده برای مساعدت به فراراز زندان اسلحه بدهد به حبس از دو تا پنج سال محکوم شود.
مجازات اهمال مامور دولتی از وظیفه و فرار از زندان متهم:
از جمله عواملی که باعث تشدید مجازات مساعدت در فرار از زندان ،متهم می‌شود عنوان مامورین انتظامی و قضایی داشتن است. اگر ماموری که موظف به حفظ یا ملازمت یا مراقبت از متهم یا فرد زندانی بوده در انجام وظیفه ی خود مساحمه و اهمالی انجام دهد که منجر به فراراز زندان وی شود به حبس از شش ماه تا سه سال یا جزای نقدی از 50000000تا 250000000 ریال محکوم خواهد شد.
مجازات عدم بازگشت به زندان در صورت عذر موجه پس از اتمام مرخصی:
براساس تبصره ماده 547، در صورتی فردی که به مرخصی رفته و به زندان بازنگشته به مجازات فرار از زندان محکوم خواهد شد که برای عدم بازگشت در موعد مقرر عذر موجه نداشته باشد، لذا در صورتی که بنابر معاذیر قانونی امکان بازگشت به زندان برای دریافت کننده مرخصی وجود نداشته باشد مجازاتی برای این فرد درنظر گرفته نمی شود.
مرجع صالح در رسیدگی به جرم فرار از زندان:
با توجه به اینکه مجازات مقرر قانونی برای فراری از زندان شلاق تعزیری درجه 6 و حبس تعزیری درجه 7 می باشد و مجازات حبس مندرج در این ماده مطابق با ماده ۶۶ قانون مجازات اسلامی مشروط به عدم سابقه کیفری به مجازات جایگزین حبس تبدیل می شود. لذا مجازات شلاق تعیین کننده مرجع صالح در این خصوص است لذا پرونده ابتدا در دادسرا مورد رسیدگی قرار گرفته و پس از صدور کیفرخواست، وارد دادگاه جهت رسیدگی و صدور رأی خواهد شد.
سوالات متداول❔
▪️آیا در صورتیکه بنابه دلایلی از زندان فرار کرده باشیم، برای دفاع داشتن وکیل الزامی می باشد؟
باتوجه به آنکه پرونده های کیفری دارای حساسیت بالایی می باشند، لذا حتما در این موارد برای خود یک وکیل حرفه ای اخذ نمایید، تا در بحث دفاع با مشکلی مواجه نشوید، زیرا وکلا از مسائل حقوقی آگاه می باشند، و بهترین راهکار را به شما پیشنهاد می دهند.
▪️آیا کسانی که پس از اتمام مرخصی به زندان بازنگشته باشند، احتمال این وجود دارد، که هیچ مجازاتی برای آن ها در نظر گرفته نشود؟
قانونوگذار در تبصره ماده 547 قانون مجازات اسلامی، کلمه عذر موجه را بیان کرده است، لذا در صورتیکه فرد دارای دلیل توجیح کننده ای باشد، هیچ گونه مجازاتی برای آن ها اعمال نمی شود.
سخن پایانی:
به همین خاطر جرم فرار از بازداشتگاه در دسته جرایم علیه عدالت قضایی قرار گرفته است. بنابراین فرار از اجرای عدالت، آن هم در زمانی که شخص به دلیل ارتکاب جرمی محکوم شده است، جرم سنگینی محسوب می‌شود و قانونگذار نیز مجازات خاصی را برای آن در نظر گرفته است.
_1.jpg?ver=2020-06-07-121311-963)
فرار از زندان از جمله جرائم بسیار سنگین است که شما می توانید با مشورت گرفتن از یک وکیل متخصص و خوب و حرفه ای در این زمینه با بهترین راهکار های قانونی و اصولی در زمینه ی مجازات فرار از زندان در کمترین زمان و با سرعت بالاتر به نتیجه مطلوب برسید.
وکیل رضا بهروز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون جرم فرار از بازداشتگاه و زندان پاسخ داده و تا احقاق کامل حقوق شما را همراهی نماید با ما در تماس باشید09128892520📞
