مطالبه دیه

نحوه مطالبه دیه بستگی به نحوه ورود آسیب مانند تصادفات و یا حوادث ناشی از کار یا درمان های پزشکی دارد در هر صورت موضوع مطالبه دیه در صلاحیت دادسرا و دادگاه کیفری 2 می باشد که با طرح شکایت ار طرف مدعی (شخص آسیب دیده )در دادسرا موضوع احراز آسیب جانی و بدنی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت منجر به صدور رای در خصوص ذی حقی  آسیب دیده  مبتنی بر مطالبه دیه می گردد.

موارد پرداخت دیه: 

موجبات ضمان دیه یا به عبارت دیگر موارد پرداخت دیه را میتوان در چند دسته کلی تقسیم بندی نمود :

• جرم و جنایت در صورتی شبه عمد محسوب میشود که مرتکب سوء نیت نداشته باشد :

یعنی در فعلی که منجر به جنایت شده است قصد فعل را داشته است اما قصد نتیجه حاصله را نداشته باشد و اقدامات وی نوعا منجر به آن نتیجه نمی گردیده است .

• خطای محض :

در صورتی که مرتکب نه قصد فعل دارد و نه قصد نتیجه جرم اما جنایتی از فعل او حادث شود خطای محض است .

• جنایت عمدی:

که به سبب قانونی  یا گذشت مجنی علیه امکان قصاص نیست.

• غیر عمد :

هرگاه بی احتیاطی با بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی منجر به آسیب جسمی و جانی شود.

مهلت پرداخت دیه چه مدت است❔

به موجب ماده 488 قانون مجازات اسلامی مهلت پرداخت دیه از زمان وقوع جنایت ( حادثه و آسیب ) بر حسب نوع جنایت از 1 سال تا 3سال  به شرح ذیل می باشد .

• در جرایم عمدی موجب ضمان دیه یک سال ( قمری ) از تاریخ وقوع جرم

• در جرایم شبه عمد دو سال از تاریخ وقوع حادثه

• در خطای محض سه سال

• در جرایم غیر عمد مانند تصادفات و حوادث ناشی از کار دو سال ار تاریخ وقوع حادثه

میزان دیه چگونه محاسبه میشود❔

میزان دیه و مقدار آن از سوی قانون گذار برای جنایات تعیین شده است و همچنین مقدار آن برای مرد و زن مسلمان متفاوت است.

مبنای قوانین کیفری در قانون مجازات اسلامی فقه می باشد. در واقع دیه به قتل یا جرح های غیر عمدی تعلق می گیرد ولی در صورت عمد هم ممکن است ولی دم یا مجنی علیه از قصاص صرف نظر کنند و به گرفتن دیه راضی شوند که در این مواقع قصاص تبدیل به دیه می شود.

در تعریفی دیه مطابق با قانون باید بیان داشت که: دیه عبارت است از مال معینی که برای مجازات افرادی که مرتکب جرمی به صورت عمدی و یا غیر عمدی شده اند معین شده است.

میزان دیه مطابق با عرف و شرایط روز سنجیده می شود.

به عبارتی دیه تحت عنوان خون بها تعریف شده است و در صورتی از سوی دادگاه انتخاب می شود که یا جرم فرد به صورت غیر عمدی اتفاق افتاده باشد و یا حتی اگر به صورت عمدی نیز اتفاق افتاده است، اولیای دم یا همان افرادی که دیه را به ارث می برند درخواست دیه کرده باشند.

در این صورت مجرم و خانواده وی موظف به پرداخت دیه می باشد.

میزان دیه مرد و زن چگونه محاسبه میشود❔

میزان دیه مرد به موجب ماده 549 قانون مجازات اسلامی دیه کامل می باشد و دیه زن به موجب ماده 550 قانون مزبور نصف دیه مرد است . دیه زن در تصادفات رانندگی منجر به فوت  به طور کامل ( دیه کامل ) پرداخت می شود .

ارش و تعیین دیه در پزشک قانونی چگونه محاسبه میشود❔

در قانون ارش اینگونه بیان شده است که: ارش عبارت است از دیه ای که بر اساس نوع جرم و کیفیت جرم و همچنین تاثیر آن بر سلامت مجنی علیه و … مقدارش تعیین می گردد؛ تعیین این میزان مطابق با نظر کارشناس مربوطه انجام می شود. ولی در اکثر موارد تعیین خسارت وارد شده از طریق پزشکی قانونی صورت می گیرد.

تغلیظ دیه چیست❔

تغلیظ دیه در ماه های حرام به معنای افزایش دیه می باشد .  افزایش دیه در ماه های حرام به اندازه یک سوم در قتل می باشد . به موجب ماده 555 قانون مجازات اسلامی هرگاه فوت مجنی علیه در ماههای حرام واقع شود علاوه بر دیه نفس یک سوم دیه نیز افزوده می گردد .

ماه های حرام عبارت است از:

• محرم

• رجب

• ذی القعده

• ذی حجه

صدمه و فوت در ماه حرام چگونه است❔

حال این سوال مطرح می‌شود که اگر کسی در ماه عادی صدمه ببیند، اما در ماه حرام فوت کند،‌ یا برعکس، دیه چطور تعیین می‌شود. این مورد نیز در قانون پیش‌بینی شده است و پرداخت دیه وابسته به این است که صدمه وارده و فوت هر دو در یکی از ماه‌های حرام یا در حرم مکه واقع شده باشند. یعنی به طور مثال صدمه در ماه رجب وارد آمده و مصدوم در همان ماه فوت کند. بنابراین اگر صدمه وارده در ماه محرم و فوت فرد در ماه صفر انجام پذیرد، این امر موجب تغلیظ قرار نمی‌گیرد. اما اگر صدمه در ماه ذیحجه وارد آمده و فرد در ماه محرم فوت کرده باشد، دیه تغلیظ و تشدید می‌شود.

مسئول پرداخت دیه بر عهده کیست❔

به موجب ماده 462 و 463 قانون مجازات اسلامی مسئول پرداخت دیه به جز مواردی که حادثه یا جنایت خطای محض است . مرتکب خود باید دیه را پرداخت نماید  . بنابراین علی الاصول پرداخت دیه برعهده شخص آسیب زننده است . اما مواردی نیز در قانون پیش بینی شده است که فرد مسئول و آسیب زننده دیه را پرداخت نمی کند بلکه دولت و از بیت المال پرداخت خواهد شد .

مسئول پرداخت دیه بنا بر نوع جنایت و محل وقوع آن موارد ذیل می باشد:

• پرداخت دیه توسط اشخاص حقیقی

• پرداخت دیه توسط بیمه مرکزی

• پرداخت دیه توسط صندوق تأمین خسارات بدنی

• پرداخت دیه از بیت المال

موارد مطالبه دیه از دولت (بیت المال) چگونه است❔

در جنایت خطای محض به موجب ماده 462 قانون مجازات اسلامی مسئول پرداخت دیه عاقله  او می باشند .

به موجب ماده 474 قانون مجازات اسلامی در صورتی که به دلیل مرگ یا فرار به مرتکب ( متهم ) دسترسی نباشد و مالی از او بدست نیاید دیه از بیت المال پرداخت می شود .

به موجب ماده 484 قانون مزبور در مواردی که قاتل شناسایی نشود یا کسی بر اثر ازدحام جمعیت کشته شود .

اشتباه قاضی و مجری حکم به موجب ماده 485 و 486قانون مجازات اسلامی .

به موجب ماده 473 قانون مجازات اسلامی  صدمه زدن مامور به اشخاص حین انجام وظیفه.

مطالبه دیه از صندوق تامین خسارتهای بدنی:

موضوع فعالیت صندوق تامین خسارتهای بدنی به موجب قانون بیمه اجباری مصوب سال 1395 به شرح زیر است:

ماده 21 : به منظور حمايت از زيان‌ديدگان حوادث ناشي از وسايل نقليه، خسارت‌هاي بدني وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان يا انقضاي بيمه‌نامه، بطلان قرارداد بيمه، شناخته‌نشدن وسيله نقليه مسبب حادثه، کسري پوشش بيمه‌نامه ناشي از افزايش مبلغ ريالي ديه يا تعليق يا لغو پروانه فعاليت شركت بيمه يا صدور حكم توقف يا ورشكستگي بيمه‌گر موضوع ماده (22) اين قانون، قابل پرداخت نباشد، يا به‌طور كلي خسارت‌هاي بدني که خارج از تعهدات قانوني بيمه‌گر مطابق مقررات اين قانون است به‌استثناي موارد مصرح در ماده (17)، توسط صندوق مستقلي به نام «صندوق تأمين خسارت‌هاي بدني» جبران مي‌شود .

موارد امکان دریافت خسارت از صندوق تامین خسارات بدنی عبارتند از :

• بطلان قرارداد بیمه

• فقدان یا انقضای بیمه‌ نامه

• تعلیق یا لغو پروانه‌ی فعالیت شرکت بیمه

• صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمه‌گر

• شناخته نشدن وسیله‌ی نقلیه‌ی مسبب حادثه

• کسری پوشش بیمه‌نامه، ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه

• خسارت‌های بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمه‌گر باشند

مصادیق مبتلا به و موارد مطالبه دیه:

• مطالبه دیه در از راننده خاطی در تصادفات رانندگی

• مطالبه دیه از پزشک در صورت تخلف پزشک و آسیب رساندن به بیمار

• مطالبه دیه از کارفرما در حوادث حین کار

آیا مطالبه دیه بعد از اخذ رضایت امکان دارد❔

علی الاصول بعد از رضایت امکان مطالبه دیه وجود ندارد مگر اینکه فرد مدعی شود بعد از رضایت متوجه خسارات جانی جدیدی شده است به عبارت دیگر بعد از اخذ رضایت کاشف بعمل می آید فرد آسیبهای پنهانی داشته که نتیجه همان حادثه بوده ولیکن در معاینات اولیه قابل تشخیص نبوده است . مورد دیگری که مطالبه دیه بعد از رضایت ممکن است در صورت که حادثه منجر به پرداخت دیه تصادفات خودرو باشد و شخص خاطی بیمه نداشته و توان پرداخت دیه را نیز نداشته باشد .

آیا دیه به ارث میرسد❔

برابر قانون مجازات اسلامی دیه به ارث می‌رسد. یعنی وقتی خدای ناکرده شخصی کشته شود و برابر قانون، ولی دم تقاضای دریافت دیه کنند، این دیه به تمام وراث مقتول به جز بستگان مادری وی ارث می‌رسد آن هم به همان شیوه‌ای که بقیه اموال وی بین وراث تقسیم می‌شود. این را نیز بدانید که وقتی چند نفر در قتلی دست داشته باشند همه افردی که در این جرم شریک بوده‌اند در پرداخت دیه نیز شریک هستند و به طور مساوی باید سهم خود را از رقم دیه پرداخت کنند.

مدارک و منضمات مورد نیاز جهت طرح دعوای مطالبه دیه چیست❔

• تصویر مصدق دادنامه  (اختیاری)

• تصویر مصدق گزارش مرجع انتظامی (اختیاری)

• تصویر مصدق نظریه پزشکی قانونی (اختیاری)

• به همراه داشتن كارت ملي جهت احراز هويت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزينه ي دادرسي الزامي است.

برای تنظیم متن دادخواست مطالبه دیه یا هر نوع دادخواست دیگر باید توضیحات و مدارک لازم به وکیل دادگستری ارائه شود و پس از آن شما می توانید از تجربه یک وکیل در خصوص تنظیم دادخواست مطالبه دیه استفاده کنید.

توصیه می شود حضورا به يك وكيل دادگستری مراجعه كنيد تا كاملا راهنمائي تان كند. با این وجود یک نمونه کلی از متن دادخواست مطالبه دیه خدمت شما ارائه می شود.

نمونه متن دادخواست مطالبه دیه :

خواهان : آقای ……..

خوانده : شرکت بیمه ……..

خواسته : مطالبه دیه

دلایل و منضمات :

1- شهادت شهود

2- نامه پزشکی قانونی و گزارشات پزشکی

3- گزارش پلیس راهنمایی و رانندگی و نیروی انتظامی

شرح دادخواست مطالبه دیه :

ریاست محترم دادگاه حقوقی

با عرض سلام و احترام

وفق مدارک پیوست اینجانب…..  در تاریخ….. در جاده….. در حال تردد بودم که متاسفانه با خوردرو…. برخورد کردم و دچار صدمات بدنی از جمله شکستگی پا شدم و راننده مقصر نیز متواری می شود. با عنایت به اینکه وسیله نقلیه دارای بیمه شخص ثالث است و برابر قرارداد، شرکت بیمه فوق بیمه فوق باید از محل آن دیه پرداخت گردد لذا باتوجه به ماده 226 قانون مدنی تقاضای محکومیت شرکت بیمه … و صندوق تامین خسارت های بدنی به ایفا تعهدات قراردادی و قانونی مبنی بر پرداخت دیه به انضمام کلیه خسارات دادرسی مورد استدعاست .

میزان انواع دیه مطالبق با نرخ سال 1403

النهایه با عنایت به حجم و پیچیدگی دعاوی حقوقی ، صرف مطالعه مطالب تقدیمی راهگشای حل مشکلات حقوقی اصحاب دعوا نمی باشد. لذا در جهت تسهیل اقدامات حقوقی و ممانعت از تضییع حقوق ، بهره مندی از خدمات وکیل متخصص برحسب نوع دعوا ، امری لازم و غیر قابل اجتناب است.

بر همین اساس وکیل پایه یک دادگستری متخصص در امور حقوقی آمادگی کامل خود را جهت ارائه جامع ترین خدمات حقوقی اعلام می نماید وکیل رضا بهروز شما در تمامی مراحل پرونده هایتان یاری میکند تا به بهترین نتیجه ی مورد نظر خود برسید.

برای دریافت مشاوره به صورت حضوری و تلفنی با ما در تماس باشید 09128892520📞