عبارتست از نقل و انتقال حقوقی مالی که متعلق به دیگری است. فروش مال غیر در زمره کلاهبرداری قرار میگیرد چرا که صاحب اصلی مال از فروش آن آگاهی ندارد و بدون اطلاع وی، مال او فروخته میشود.
به طور مثال اگر شما صاحب قطعه زمینی باشید و آن قطعه زمین بدون حضور و آگاهی شما مورد معامله قرار گیرد و به شخص دیگری واگذار شود این عمل،مصداق کامل فروش مال غیر میباشد.
تعریف قانونی جرم منتقل کردن مال غیر:
ماده 1 قانون مجازات در مورد انتقال مال غیر مقرر می دارد:
کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحا عینا یا منفعتا بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند، کلاهبردار محسوب کرده است. انتقال گیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد نیز مشمول مجازات راجع به انتقال مال غیر می شود.
از ماده گفته شده می توان به موارد زیر دست یافت:
• اگر مالی به ما تعلق ندارد و به نام ما ثبت نشده، از حوزه اختیارات ما خارج است و به آن مال غیر گفته می شود.
• انتقال مال می بایست با حضور مجوز صورت گیرد. در غیر این صورت مشمول مجازات می باشد.
• منتقل کردن مال به فردی دیگر به عنوان کلاهبرداری شناخته می شود و کسی که به این عمل دست زند، کلاهبردار شناخته می شود.
• اگر شخصی که مال غیر به او منتقل شده متوجه غیرقانونی بودن مسئله باشد، به مجازات دچار خواهد شد.
ارکان جرم فروش مال غیر:
هر جرم، با توجه به حقوق کیفری عمومی، برای تحقق یافتن به سه رکن نیاز دارد:
•عنصر قانونی جرم انتقال مال غیر:
بر اساس اصل قانونی بودن جرم و مجازات، الزامی است که قانون گذار همه اعمال و رفتار مجرمانه را تعیین کرده و مجازات آن ها را به طور واضح مشخص کند و تا جایی که ممکن است از به کار بردن سلیقه در تبیین و تشریح عنوان مجرمانه جلوگیری کند.
•عنصر مادی جرم انتقال مال غیر:
رکن مادی جرم، به فعل و انفعالات مرتبط با یک جرم در فضای جامعه که بیان گر و ظهور عینی و عملی دارد، اطلاق می شود. عمل و رفتار مجرمانه برای تحقق جرم در هر نوع جرمی ضرورت دارد. در مورد انتقال مال غیر نیز این شرط الزامی می باشد. انتقال مال غیر از راه فروش و یا صلح و حتی هبه صورت می گیرد. در نتیجه زمانی که شخص از جنبه حقوقی، مال را به فرد دیگری انتقال دهد، این جرم صورت گرفته است. حتی اگر دارای شرایط صحت معامله مدنی از طرف فقدان مالکیت نباشد. تحقق یافتن فعل مادی انتقال مال غیر، مشروط به انعقاد قرارداد انتقال است، حتی در شرایطی که قبض و اقباض اتفاق نیوفتاده باشد.
•عنصر روانی یا عنصر معنوی جرم انتقال مال غیر:
عنصر روانی انتقال مال غیر عبارت است از نیت مرتکب در خصوص جرم و وقوع آن می بایست با قصد مجرمانه همراه باشد. رکن روانی شامل دو جز سو نیت عام و خاص می باشد:
سو نیت عام:
اراده آگاهانه مرتکب بر انجام رفتار مجرمانه را سو نیت عام می گویند. پس مرتکب باید رفتار مجرمانه خود را به طور ارادی انجام دهد. بنابراین اگر شخص در شرایطی چنین عملی را انجام دهد که بر اراده خود مسلط نبوده باشد، او را می توان فاقد سو نیت عام دانست. علاوه بر این علم به اینکه مال متعلق به دیگری است برای نسبت دادن فعل مجرمانه به فرد ضروری است.
سو نیت خاص:
تعلق اراده به تحقق نتیجه مجرمانه را سو نیت خاص می گویند. یعنی اینکه فرد خواست و قصد تحقق نتیجه مجرمانه را داشته باشد و در جرم فروش مال غیر فرد باید قصد ایراد ضرر به مالک را داشته باشد.
چه اشخاصی در تحقق جرم فروش مال غیر حضور دارند؟
• انتقال دهنده:
شخصی است که کاملاً میداند که مال متعلق به او نیست و با علم بر این مال مورد نظر را واگذار می نماید.
• انتقال گیرنده:
شخصی است که با علم به اینکه میداند مال مورد نظر به انتقال دهنده تعلق ندارد اما آن را خریداری می نماید.
• مالک:
صاحب اصلی مال می باشد .اگر بعد از ۱۰ روز به انتقال گیرنده حقایق را بازگو نکند، معاون جرم تلقی می گردد
فروش مال غیر با قولنامه معمولا می تواند برای افراد مختلفی اتفاق بیفتد. یا خودتان به کسی قولنامه ای را داده اید و حالا این فرد اقدام به فرمش آن مال کرده است و یا شما از کسی قولنامه گرفته اید و حالا می خواهید تا مالی را با داشتن همان قولنامه به فروش برسانید. در این شرایط باید بدانید که آیا این کار امکان پذیر و قانونی می باشد یا خیر. زمانی که در این خصوص مطمئن شوید و بدانید که دقیقا چه چیزی درست و قانونی است، می توانید از این روش استفاده کنید. در نظر داشته باشید که فروش مال غیر با قولنامه دارای اصول و مواردی است که حتما باید رعایت شود. در غیر این صورت نمی توانید از پس خسارت ها و جریمه های ناشی از کار خلافی که انجام داده اید، بربیایید
فروش مال غیر با قولنامه چیست؟
فروش مال غیر با قولنامه در واقع به عملی گفته می شود که فرد از طریق نوشتن مبایعه نامه و یا قولنامه، مال فرد دیگری را به شخص دیگری می فروشد. این کار حتی اگر با استفاده از سند رسمی انجام شود نیز جرم بوده و فرد مرتکب خلاف شده است.
تکلیف قانونی مالک مال منتقل شده چیست؟
زمانی که مال غیر مورد انتقال قرار گیرد و صاحب مال متوجه آن شود، وظیفه دارد طی مدت یک ماه بعد از اطلاع از این موضوع، انتقال گیرنده را آگاه سازد. اگر مالک از انجام این وظیفه سر باز زند، به دلیل استنکاف از وظیفه قانونی اش، به معاونت در جرم کلاهبرداری محکوم می شود.
تکلیف خریدار مال غیر در دعوی فروش مال غیر چیست؟
همان طور که در مطالب بالا گفته شد، ممکن است در جرم انتقال مال غیر، خریدار بی گناه باشد. قانون بی گناهی خریدار را مشروط بر آگاه نبودن وی از اینکه مال متعلق به فروشنده نبوده، در نظر گرفته است. پس اگر خریدار اطلاعی نداشته باشد که مال متعلق به شخص دیگری است، توسط قانون مقصر شناخته نخواهد شد. ولی اگر خریدار از موضوع با خبر باشد، از نظر قانون مجرم به حساب آمده و قابل مجازات خواهد بود.
برای اثبات فروش مال غیر چه چیزی لازم است؟
معامله ای برای اینکه از لحاظ قانونی یک معامله فروش مال غیر محسوب شود باید به ۳ عامل وجود داشته باشد. قانون یا قاضی شرایطی را میسنجد تا مطمئن شود معامله مال غیر اتفاق افتاده است تا بتواند به صورت عادلانه و دقیق حکم دهد. ۳ شرایطی که باید وجود داشته باشد تا یک معامله فروش اموال غیر تشخیص داده شود به صورت زیر است:
• شخص فروشنده باید از روی آگاهی و اطلاع کامل یک مال غیر را انتقال دهد یا بفروشد.
• مالی که انتقال داده شده باید اصل مال و یا منفعتی از آن مال باشد.
• شخص فروشنده و یا انتقال دهنده، مالک مال را خود معرفی کند تا بتواند به مالک آسیب برساند.
مهلت موجود برای طرح شکایت در جرم انتقال مال غیر:
لازم به ذکر است مطابق ملاک مطرح شده در ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی، با توجه به میزان مجازات جرم به معین کردن زمان لازم برای شکایت اقدام می کنیم. مجازات حبس جرم انتقال مال غیر بین ۱ تا ۷ سال می باشد. طبق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی جرم درجه ۴ به شمار می آید، و جرایم تعزیری درجه ۴، یک سال زمان برای طرح شکایت و ۱۰ سال زمان برای تعقیب آن دارند. اگر در مهلت داده شده، برای طرح شکایت اقدامی صورت نگیرد، شخص متضرر نمی تواند به احقاق حق خود در فروش مال غیر بپردازد و فرصت خود را از دست خواهد داد.
فروش مال غیر در اموال مشاع:
مالی که چند مالک داشته باشد را مال مشاع می‌نامند . شرکا حق ندارند علاوه بر سهم خود، سهم مشاع شریکش را نیز بدون رضایت او به دیگری انتقال دهد . این کار همان انتقال مال غیر و جرم است . همچنین باتوجه به ماده ۱۱۷ قانون ثبت به نظر می‌رسد فروش مال مشاع در صورتی که در مرحله اول با سند عادی به شخصی و سپس در مرحله دوم فروش آن با سند رسمی به شخص دیگر صورت بگیرد، در این حالت مورد از مصادیق معامله معارض خواهد بود. در معامله‌ی معارض واقعیت خارجی این است که وقتی فروشنده در هنگام اجرای معامله‌ی دوم به رغم آنکه دارای سمت مالکیت نیست، آن را به دیگری منتقل میکند، سمت مالک بودن را بر خلاف واقع اختیار کرده است که از مصادیق تقلب و جعل عنوان به شمار می آید و با آنچه در کلاهبرداری لازم است شباهت دارد.
فروش مال غیر در خودرو:
فروش اموال غیر در خصوص اموالی مانند خودرو که جز اموال منقول محسوب میشود نیز صورت میگیرد. کلاهبرداران زیادی با استفاده از اسناد غیر رسمی و مدارک جعلی اقدام به فروش خودرویی میکنند که مالک رسمی آن نیستند و اگر این کار را از روی عمد و آگاهی انجام دهند این کار جرم محسوب میشود. در هنگام معاملات خودرو نیز از رسمی بودن اسناد و مدارک اطمینان حاصل کنید.
مجازات فروش مال غیر چیست؟
مجازات فروش مال غیر،همان مجازاتی است که قانون گذار، در ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، برای مرتکبین جرم کلاهبرداری در نظر گرفته است. مستفاد از این ماده، مجازات و حکم جرم انتقال مال غیر به دیگران، به شرح زیر است:
• حبس از یک تا هفت سال.
• پرداخت جزای نقدی، معادل مالی که در فروش مال غیر، دریافت شده است.
• رد مال به صاحب اصلی آن.
• انفصال از خدمات دولتی، در صورتی که مرتکب، کارمند دولت باشد.
باید در نظر داشت که مجازات فروش مال غیر، در شرایطی که خریدار، از اینکه مال متعلق به فروشنده نیست، آگاه باشد، نسبت به او هم اعمال خواهد شد؛ به عبارت دیگر، خریدار، در صورت اطلاع از اینکه مالی که قصد معامله آن را دارد، مال غیر است، مجرم خواهد بود و به مجازات های بالا، محکوم خواهد شد.
مجازات معاونت در فروش مال غیر چیست؟
معاون جرم، کسی است که بر خلاف مباشر، مستقیما در انجام عملیات مجرمانه، دخالت نداشته اما، با فراهم آوردن وسیله یا نقشه ارتکاب جرم یا تطمیع و ترغیب دیگری به انجام جرم، در وقوع آن، نقش داشته است و ماده 127 قانون مجازات اسلامی جدید، در خصوص مجازات او، یعنی، مجازات معاون جرم، تعیین تکلیف کرده است.
مستفاد از این ماده در صورتی که قانون گذارمجازات جداگانه ای را برای معاون جرم، تعیین و پیش بینی نکرده باشد و جرم نیز از جرایم تعزیری باشد، مجازات معاون جرم، یک تا دو درجه، کمتر از مجازات مباشر جرم خواهد بود یعنی مجازات معاون جرم فروش مال غیر، به جای حبس تعزیری درجه 4 (حبس یک تا 7 سال)، حبس تعزیری درجه 5 یا 6 خواهد بود که به ترتیب، از قرار حبس بیش از دو تا 5 سال یا حبس بیش از شش ماه تا 2 سال است.
مجازات خرید مال غیر چیست؟
خریدار مال غیر، در صورتی که با علم و اطلاع از اینکه مال مورد معامله، متعلق به دیگری است، نسبت به انجام این امر، اقدام نماید، مجرم بوده و به مجازات خریدار مال غیر محکوم خواهد شد که بر اساس قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر و قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، این مجازات، به شرح زیر است:
در صورتی که خریدار مال غیر، با علم و اطلاع و آگاهی از اینکه مال مورد معامله، متعلق به دیگری است، اقدام به خرید آن نماید، به جرم کلاهبرداری و تبانی در فروش و انتقال مال غیر، محکوم خواهد شد و مجازات وی، همان مجازات فروشنده مال غیر به دیگران خواهد بود. یعنی، خریدار مال غیر، چنانچه با علم و اطلاع از تعلق مال به دیگری، معامله کند، به حبس از یک تا هفت سال، رد مال، جزای نقدی، معادل مال خریداری شده و در صورت کارمند دولت بودن، به انفصال از خدمات دولتی، محکوم خواهد شد.
شکایت از مجرم شامل چه مراحلی می باشد؟
ابتدا باید سند مالکیت یا مبایعه نامه مالک وجود داشته باشد سپس باید شواهد و مدارک علیه شخص مرتکب جمعآوری گردد. اگر مال منقول باشد مالک باید با مراجعه به دفتر خدمات قضایی واقع در محل سکونت مجرم شکایت خود را ثبت نماید. اگر مال غیر منقول باشد، مالک باید به دفتر خدمات قضایی در نزدیکی مکان مال یا محل ثبت مال مراجعه نماید و شکایت خود را ثبت کند.
پس از ثبت شکایت، پرونده به دادگاه ارجاع می گردد. تاریخ رسیدگی از طریق پیامک به شاکی اطلاع داده میشود. درتاریخ مورد نظر، شاکی باید اسناد مالکیت و همچنین شواهد دیگر را تسلیم قاضی دادگاه نماید.
به این نکته توجه داشته باشید که اگر سردفتر در این مورد با انتقال دهنده و انتقال گیرنده همکاری نماید او نیز مجرم محسوب می شود و مجازات کلاهبرداری شامل او می گردد.
اما اگر سردفتر به طور مثال اقدام در آسان شدن امر فروش مال غیر و کلاهبرداری انجام دهد مجازات او طبق قانون، معاون جرم تلقی میشود اما اگر غیر عمدی مرتکب این خطا شده باشد باید خسارت پرداخت نماید.
مراجع شکایت فروش مال غیر:
در صورت مواجهه با جرم شکایت فروش مال غیر و یا تضییع حق و حقوق خود، می توانید شکایت خود را از لحاظ قانونی در مراجع ذی صلاح مطرح کنید. اگر این جرم روی شما اتفاق افتاد حق قانونی طرح شکایت فروش مال غیر را خواهید داشت. برای طرح این شکایت می توان به کلانتری محل مراجعه کرد یا شکایت خود را به صورت مستقیم در دادسرا مطرح کرد. در صورت طرح شکایت خود از طریق کلانتری، پرونده شما در وهله نخست در حالت تحقیقات مقدماتی قرار خواهد گرفت. نیروی انتظامی سپس برای تحقیقات کامل تر پرونده شما را به دادسرا ارجاع خواهد داد. طبق قانون آیین دادرسی کیفری، دادسرا موظف به رسیدگی و انجام تحقیقات مقدماتی در رابطه با پرونده های کیفری خواهد بود. دادسرا مرجعی است که جرائم مختلف را رسیدگی می کند
تفاوت فروش مال غیر با معامله فضولی چیست؟
در معامله فضولی شخص فروشنده خود را مالک ملک جا نمی‌زند و فقط بدون رضایت مالک اقدام به فروش مال میکند اما در فروش مال غیر فروشنده خود را عنوان مالک رسمی معرفی میکند و ملک را انتقال می‌دهد.
چگونه اموال خود را از فروش مال غیر نجات دهیم؟
اگر مال منقول یا غیر منقول فردی توسط شخصی دیگری به صورت غیرقانونی و بدون رضایت او به فروش برسد، شخص با اسناد رسمی مالکیت خود، میتواند اقدام به اثبات مالکیت روی ملک کند و از فروشنده شکایت کند. هنگامی که شما سند رسمی را در اختیار داشته باشید در مقابل سند عادی و یا جعلی فرد مقابل اولویت بالاتری برای مالیکت مال خود دارید.
“کسی که مال غیر را بر علم اینکه مال غیر است به نحوی از انحاء عینا یا منفعتا بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند کلاهبردار محسوب میشود.”
شخصی که مالک رسمی است میتواند با شکایت خود تعقیب کیفری و جبران ضرر و زیان خود را نیز طلب کند.
مزایای شکایت فروش مال غیر توسط وکیل:
• نیازی به حضور شاکی در محکمه نخواهد بود.
• مدت زمان تاییـد جرم فروش مال غیر کمتر است.
• در صورتیکه فروش مال بوسیـله دلال باشد وکیل میتواند اموال دلال را نیز توقیف نماید .
• وکیل میتواند برای جبران زیان و زیان موکل و محکومیت فرد کلاهبردار اقدام نماید .
• وکیل میتواند رضایت و یا عدم رضایت شاکی را اعلام نماید و نیازی به حضور شاکی برای اعلام رضایت نخواهد بود. (رضایت شاکی تنها سبب تخفیف در مجازات کلاهبردار می شود و کلا از بیـن نخواهد رفت.)
والات متداول❔
▪️ جرم فروش مال غیر چیست؟
▪️ مجازات جرم فروش مال غیر چیست؟
▪️ مجازات خرید مال غیر چیست؟
_1.jpg?ver=2020-06-07-121311-963)
فروش مال غیر در حکم یکی از راه ها جهت تجاوز و تعهدی به حق مالکیت دیگری است و نظم موجود در اجتماع را بهم می زند. این موضوع سبب به بار آمدن خسارت و زیان می شود. جرم انتقال مال غیر به شکل یک جرم مقید قلمداد می شود در حقیقت جرم انتقال و فروش مال غیر را یکی از صور خاص کلاهبرداری است. بنابراین مشورت با وکیل متخصص و باتجربه در زمینه تصرف مال غیر بسیار مفید بوده و می تواند از ضرر بیشتر جلوگیری کند.
